Geneza powstania TKKF

Kilkanaście lat od zakończenia II wojny światowej, to okres wielkiego, powojennego wyżu demograficznego. Po latach niewoli, wyrzeczeń i niedostatku, ktoś wreszcie zrozumiał, że oprócz pracy społeczeństwu należy się jeszcze coś więcej. Ktoś inny zwrócił uwagę, że sprawność fizyczna jest jedną z odznak dobrego zdrowia i samopoczucia, a wobec pokoleniowych zmian, jakie nastąpiły w kraju, poprzez sport należy szukać nowych zasad współżycia i skutecznych form integracji środowiskowej. – To tylko droga, ale w dobrym kierunku – reszty muszą dopełnić sami zainteresowani. Słowa te stały się mottem do rozpoczęcia działalności sportowo-rekreacyjnej w wyzwolonej Polsce.

     Zbyt szybki przyrost ludności, zwłaszcza tej napływowej do miast, jej kulturowe zwyczaje, nawyki i poglądy, były przyczynkiem do licznych pokoleniowych sporów i konfliktów. Grupy świadomie myślących ludzi, działaczy i aktywistów sportowych, chciały czymś zaimponować, pobudzić do większej aktywności fizycznej młodzież i dorosłych, uczących się i pracujących oraz osoby starsze, w ramach specjalnych programów, np. Jesień życia. Z tak umotywowanych dążeń zrodził się pomysł stworzenia amatorskiego ruchu sportowego, promującego sport i rekreację. O tym, jak powstawało TKKF, krążą różne, kontrowersyjne opinie, jednak decyzja o powołaniu Towarzystwa zapadła 17 lutego 1956 roku, w trakcie Krajowej Narady Aktywu Sportowego w Warszawie, gdzie dyskutowano m.in. konieczność powołania organizacji sportu masowego. Rozpatrywano wtedy dwa wnioski: pierwszy, dot. reaktywacji TG Sokół, przygotowany przez wspomniany już Komitet Organizacyjny Sokoła, nawiązujący do przedwojennych tradycji, o patriotycznych ideach, i drugi – konkurencyjny wniosek, dot. powołania Towarzystwa Krzewienia Kultury Fizycznej – przegłosowano ten drugi.

     3 maja 1957 roku, w 166 rocznicę Konstytucji Majowej, Krajowa Konferencja Założycieli przyjęła Uchwałę o powołaniu Towarzystwa Krzewienia Kultury Fizycznej, które powstało z inicjatywy zasłużonych działaczy kultury fizycznej, byłych działaczy ZMP i aktywistów ZMS oraz działaczy związków zawodowych. Pod tekstem Uchwały figurują następujące nazwiska: Jerzy Bonikowski, Jan Fazanowicz, Roman Gąsiorek, Rafał Grudziński, Konrad Gruda, Eugeniusz Hajkowski, Włodzimierz Humen, Feliks Kędziorek, Jan Kibort, Stanisław Marcela, Kazimierz Remiszewski, Józef Rutkowski, Jerzy Rybiński, Franciszek Szymczyk, Mieczysław Tomaszuk, Waldemar Załęcki, Jan Tuszyński i Edmund Kosman.

      Decyzję o powołaniu TKKF poprzedziła, trwająca od jesieni 1955 roku, burzliwa dyskusja, zwłaszcza na łamach gazety Sztandar Młodych, o możliwościach, a raczej ich niedostatku, uprawiania sportu dla własnej przyjemności. Głos zabierali fachowcy i laicy, młodzi i starsi, mistrzowie świata i Europy oraz wychodzący na boisko tylko od czasu do czasu. Powołaniu TKKF przyświecał jeden wspólny cel i jedna zasada – działalność sportowo-rekreacyjna dla dobra wszystkich.

     Założycielami Towarzystwa Krzewienia Kultury Fizycznej były stowarzyszenia sportowe: AZS, LZS, START. Konferencja Założycieli zatwierdziła statut TKKF, ustaliła zasady powoływania instancji wojewódzkich i tworzenia ognisk terenowych oraz wybrała tymczasowy Zarząd Główny TKKF.W trakcie obrad Konferencji doszło do przykrego incydentu, gdyż jeden z delegatów Śląska, zabierając głos w dyskusji oświadczył, że w roku 1917 członkowie Sokoła strzelali do robotników. Jak później się okazało oświadczenie to było fałszywe, jednak pomimo złożonego protestu, w wyniku głosowania powołano do życia Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej. 32 lata później, 3 maja 1989 w Krakowie – także w dzień Konstytucji Majowej, reaktywowano Polskie Towarzystwo Gimnastyczne Sokół, jednak moim zadaniem jest przedstawienie działalności TKKF, co z satysfakcją uczynię.

     30 maja 1957 roku, na pierwszym posiedzeniu Tymczasowego Zarządu Głównego TKKF, wybrano Prezydium i zatwierdzono regulamin ZG TKKF, a w sierpniu wydano wytyczne, w sprawie współdziałania związków zawodowych i Towarzystwa Krzewienia Kultury Fizycznej. W dniu 1 września 1957 roku ukazał się pierwszy numer Biuletynu Informacyjnego ZG TKKF.

     Jednym ze współzałożycieli TKKF, pełniącym obowiązki prezesa Tymczasowego Zarządu Głównego i Prezesa ZG TKKF od pierwszej kadencji, był Feliks Kędziorek. Z kulturą fizyczną nawiązał kontakt jeszcze w okresie przedwojennym, w Kolejowym Klubie Sportowym Reduta w Warszawie. Po wojnie był członkiem władz Związku Walki Młodych i Związku Młodzieży Polskiej, a później szefem Sztabu Komendy Głównej P.O. Służba Polsce. W latach 1952 – 1957 był przewodniczącym Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Rady Sportu ZG ZMS.

     TKKF od chwili założenia oferowało swym członkom, i wszystkim chętnym, różne formy rekreacji, nie stawiając przy tym żadnych wymagań i ograniczeń, co do wieku, sprawności, przynależności wyznaniowej i społeczno – politycznej, jak w przypadku przynależności do Sokoła. Ćwiczyć mógł każdy, a zespoły ćwiczebne, spartakiady, turnieje, festyny, konkursy, zloty ognisk TKKF i inne formy działalności sportowo-rekreacyjnej, były i nadal są otwarte dla wszystkich.

     Kilka miesięcy po założeniu Towarzystwa założenia programowe, ustalone podczas I Krajowego Zjazdu TKKF, stały się wytycznymi do pracy ognisk. Rekreacyjny kierunek programu Towarzystwa w sporcie wypoczynkowo-rozrywkowym, jako jednej z form spędzania wolnego czasu, okazał się jak najbardziej słuszny, odpowiadający potrzebom i zainteresowaniom szerokich rzesz dorosłego społeczeństwa. Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej kultywuje sporty, mające w Polsce długą tradycję; lansowane są marszobiegi, ścieżki zdrowia, piłka nożna, sporty dalekowschodnie, aerobik, ćwiczenia gimnastyczne i dyscypliny świetlicowe: szachy, brydż sportowy i tenis stołowy – dyscyplina, zapełniająca niegdyś pierwsze szpalty renomowanych gazet i wydawnictw sportowych, o której więcej opowiem w dalszych rozdziałach.

     Skrót TKKF znany jest niemal każdemu Polakowi, gdyż kojarzony jest z działalnością sportowo-rekreacyjną, kursami instruktorskimi oraz licznymi imprezami, adresowanymi najszerszym kręgom mieszkańców wsi i miast – nie ma w tym żadnej przesady. Żaden, nawet największy klub sportowy, nie zrzeszał tylu startujących, co największy w Polsce klub, który tworzą liczne ogniska TKKF.

     W regionie krakowskim, jako pierwszy, działalność podjął Zarząd Wojewódzki TKKF, powołany na Zjeździe w Krakowie 18 listopada 1957 roku. Zjazd obradował w sali KOZPN przy ul. Basztowej 6. Zarząd Miejski TKKF wybrano 25 marca 1958 roku, a 23 maja 1968 roku, na V Zjeździe Delegatów TKKF, oba Zarządy połączono, co postulowali członkowie i działacze Towarzystwa, lecz po kolei.

Zarząd Wojewódzki Krakowskiego TKKF

Kraków, dawna stolica Polski, siedziba królów na Wawelu. Pierwszego podziału administracyjnego Krakowa dokonano w roku 1257, podczas lokacji miasta na prawie magdeburskim. Miasto podzielono wtedy na 4 kwartały (części): Sławkowski, Rzeźniczy, Grodzki i Garncarski. Następnie w granice Krakowa włączono tereny dawnej osady Okół oraz Wzgórze Wawelskie, a całość otoczono murem obronnym, z głęboką fosą, napełnioną wodą. W takim kształcie Kraków przetrwał niezmiennie ponad 500 lat. Dopiero 18 kwietnia 1791 roku, na mocy prawa o miastach rozszerzono granice miasta, przyłączając do niego sąsiedni Kazimierz i Kleparz oraz niektóre przedmieścia.

     W roku 1792 Kraków podzielono na 4 cyrkuły: Śródmieście z Wawelem, Nowy Świat, Kazimierz i Stradom oraz Kleparz i Wesoła. Podział ten nie przetrwał długo i już w następnym roku wyłączono z granic administracyjnych miasta Kazimierz. W roku 1800, po zajęciu miasta przez Austriaków, ogłoszono dekret, mocą którego ostatecznie zniesiono odrębność miasta Kazimierz oraz przedmieść. W tym samym roku Kraków podzielono na cztery obwody: Śródmieście i Wawel, Kleparz i Wesoła, Nowy Świat, Piasek i Czarna Wieś oraz Kazimierz i Stradom. Kazimierz, aż do września 1802 roku, był odrębnym miastem i posiadał własną zwierzchność miejską. Od września tegoż roku zwierzchność nad wszystkimi przedmieściami objął nowy magistrat Krakowa.  Od tego czasu struktura organizacyjna Krakowa ulegała ciągłym modyfikacjom, aż do naszych czasów. Nas interesuje okres od roku 1973, kiedy ponownie granice miasta poszerzono, włączając doń obszary o charakterze wiejskim, otaczające miasto od wschodu, południa i zachodu, dokonując nowego podziału na 4 wielkie dzielnice: Śródmieście, Podgórze, Krowodrzę i Nową Hutę, posiadające prawa gminy – obecnie wciąż używamy tych nieformalnych już nazw. Gdy po upadku komunizmu Kraków ponownie stał się jedną gminą, od 27 marca 1991 roku do dziś funkcjonuje 18 samorządnych dzielnic pomocniczych, stanowiących podstawę dzisiejszego podziału terytorialnego miasta Krakowa.

     Zanim przejdziemy do przedstawienia działalności Zarządu Wojewódzkiego Krakowskiego TKKF i jego struktur, najpierw przypomnę, że z końcem 1956 roku wprowadzono trzystopniową strukturę administracyjną kraju, zgodnie z którą Polska dzieliła się na 17 województw, dwa miasta wydzielone – Warszawa i Łódź oraz powiaty i gminy. W roku 1957 do miast wydzielonych dołączyły jeszcze trzy miasta: Wrocław, Poznań i Kraków, a jak to się wszystko zaczęło?

     Uchwałą Nr 8/Prez./56, z 21 grudnia 1956 roku, po wstępnym zapoznaniu się z założeniami i programem działalności Towarzystwa Gimnastycznego Sokół, Prezydium WKKF w Krakowie postanowiło wstępnie zaopiniować pozytywnie wniosek, przedstawiony ustnie przez delegatów Komitetu Organizacyjnego Sokoła – dra Rozmarynowicza i dra Karola Bunscha, o powołanie do życia TG Sokół, jako organizacji sportowej, skupiającej gimnastyków na prawach polskich związków sportowych. Wykonanie podjętej uchwały Prezydium WKKF w Krakowie powierzyło jego wiceprezesowi – Michałowi Nazimowi.

    Nieco później, 15 stycznia 1957 roku, odbyła się narada aktywu sportowego województwa krakowskiego, na której, po zaznajomieniu się z projektami zmian w ruchu sportowym, opracowanymi przez Komisję Głównego Komitetu Kultury Fizycznej, na podstawie dyskusji i wniosków, zawartych w rezolucjach z powiatowych narad aktywu sportowego, stwierdzono, że dotychczasowa struktura polskiego ruchu sportowego nie zdała egzaminu w praktyce, gdyż:

– dotąd polski ruch sportowy, oparty był na szeroko rozbudowanym aparacie administracyjnym, a do jego utrzymania wykorzystywano znaczne środki finansowe, przeznaczane przez państwo na rozwój kultury fizycznej i sportu,

– scentralizowane kierownictwo ruchem sportowym nie liczyło się z potrzebami, możliwościami i zainteresowaniami społeczeństwa, domagając się różnej, zbędnej sprawozdawczości, doprowadzając do zbiurokratyzowania ruchu sportowego, co odpychało wielu ofiarnych działaczy od pracy społecznej na tym odcinku,

– istnienie w ruchu sportowym w przeszłości różnych uprzywilejowanych zrzeszeń sportowych, jak CWKS, Gwardia, Start, Kolejarz, posiadających nieograniczone możliwości organizacyjne i finansowe, stwarzało niezdrowe zasady do rywalizacji między tymi zrzeszeniami, warunki do przekupywania zawodników, intryg, zawiści, waśni, które w wielu przypadkach doprowadzały do marnotrawienia wysiłków działaczy i środków finansowych, przeznaczonych na sport,

– rozrzutna gospodarka finansowa, prowadzona przez GKKF, PKOL, Rady Główne Zrzeszeń Sportowych, Rady Wojewódzkie Zrzeszeń, kluby, koła, sekcje wyczynowe, a także bankiety, bale, luksusowe upominki, fasadowe obiekty sportowe i drogie podróże zagraniczne, szeroko rozbudowanych ekip sportowych, nie wpływały wychowawczo na zawodników, trenerów i instruktorów, a nawet działaczy,

– niedocenianie rozwoju masowego wychowania fizycznego; zbyt niskie nakłady finansowe na ten cel i mała liczba godzin WF oraz bagatelizowanie zajęć wychowania fizycznego w szkołach i wyższych uczelniach przez ich kierownictwa, a nawet ministerstwa, nie stwarzało warunków do podniesienia kultury fizycznej narodu, a tym samym do szybkiego podnoszenia poziomu sportu masowego i wyczynowego w Polsce.

     Widząc powyższe przyczyny, hamujące rozwój kultury fizycznej i sportu, w celu szybkiej likwidacji zaistniałych błędów i wypaczeń w strukturze oraz w polityce sportowej, aktyw sportowy województwa krakowskiego wypowiedział się za poniższymi, zasadniczymi zmianami w polskim ruchu sportowym:

– likwidacją wszystkich Rad Głównych, wojewódzkich i równorzędnych zrzeszeń sportowych (poza Zrzeszeniem LZS) i wszelkim próbom stworzenia na ich miejsce Federacji Sportowych,

– reorganizacją Komitetów Kultury Fizycznej wszystkich szczebli i utworzenie w ich miejsce Wojewódzkich i Powiatowych Urzędów Wychowania Fizycznego, w celu sprawowania państwowego nadzoru nad działalnością organizacji, stowarzyszeń i instytucji, zajmujących się problemami kultury fizycznej i sportu,

– zorganizowaniem Polskich Związków Sportowych, które posiadając osobowość prawną i środki finansowe, kierować będą rozwojem wszystkich dyscyplin sportu, a ich działalność nadzorować będzie Państwowy Urząd Wychowania Fizycznego,

– utworzeniem, w drodze wyboru delegatów na szczeblu centralnym i wojewódzkim, Rad Związków Zawodowych, pełniących funkcję koordynująco-doradczą i opiniodawczą dla państwowych Urzędów Wychowania Fizycznego i Sportu,

– utrzymywaniem obowiązującego wymiaru godzin WF na wyższych uczelniach oraz zreorganizowaniem nauki wychowania fizycznego w szkołach podstawowych i średnich, co do wymiaru ilości godzin, i podniesieniem wyposażenia nauczycielom WF, traktując te zajęcia na równi z innymi przedmiotami,

– utworzeniem specjalnej, masowej organizacji, podległej Urzędowi Wychowania Fizycznego, prowadzącej działalność sportową, dotowaną przez państwo.

     Tymczasem 2 maja 1957 roku Prezydium Głównego Komitetu Kultury Fizycznej podjęło Uchwałę, w sprawie powołania TKKF, zwołując na dzień 3 maja 1957 roku Konferencję Założycieli TKKF, który jest oficjalnym dniem powołania do życia Towarzystwa, apelując do wszystkich organizacji sportowych i działaczy kultury fizycznej, w szczególności do nauczycieli wychowania fizycznego, o czynne poparcie dla nowopowstałego Towarzystwa i czynny udział w pracy organizatorskiej i instruktorskiej. Ponadto Prezydium GKKF skierowało apel do właścicieli obiektów i urządzeń sportowych o udostępnienie ich dla działalności Towarzystwa.

     Zgodnie z Uchwałą o powołaniu Towarzystwa Krzewienia Kultury Fizycznej, w miastach wojewódzkich powstały Zarządy Wojewódzkie TKKF. W Krakowie, zanim do tego doszło, wiele się jeszcze wydarzyło. Najpierw Wojewódzki Komitet Kultury Fizycznej opracował Instrukcję, w sprawie pracy Powiatowych Komitetów Kultury Fizycznej na odcinku zorganizowania ogniw TKKF w terenie. Następnie 30 maja 1957 roku odbyło się posiedzenie Prezydium, wybranej wcześniej Komisji Organizacyjnej TKKF, w składzie: Stanisław Marcela, Henryk Górecki, Józef Jaglarz, Stanisław Wardzała, Jan Krejcza, Ryszard Szerszeń, Krystyna Trojanowska, Jan Nasadnik, Stanisław Bielski i Karol Włodek. W trakcie posiedzenia Komisji stawiano wnioski, dot. podjęcia starań o przejęcie obiektów KS Cracovia i budynku WKKF, co zebrani przyjęli z ogólną aprobatą. Proponowano też formy współpracy Towarzystwa z Miejskim Komitetem Kultury Fizycznej, który zdaniem rozmówców nie liczył się w swej pracy, zarówno z WKKF i TKKF. Zgłoszono propozycję powołania Komisji, której zadaniem byłoby doprowadzenie do uzgodnienia z Krakowskim Komitetem Kultury Fizycznej kilku rozbieżnych spraw, jakie w tym czasie miały miejsce. Do Komisji zaproponowano Stanisława Marcelę, Jana Nasadnika, Stanisława Bielskiego, Henryka Góreckiego i Karola Włodka. Zawnioskowano także opracowanie okólnika, w formie odezwy, o podjęcie współpracy, rozsyłając go do ognisk i kół sportowych niezorganizowanych. W gronie członków – założycieli ZW KTKKF byli: Franciszek Cz. Klinik, Gustaw Grochal i Marian Lesiak. Sprawy, związane z funkcjonowaniem Zarządu Miejskiego KTKKF, przedstawię w następnym rozdziale, pt. Zarząd Miejski Krakowskiego TKKF.

     14 czerwca 1957 roku, na posiedzeniu Komisji Organizacyjnej TKKF, dyskutowano nad projektem regulaminu ZW TKKF, sprawami finansowymi oraz innymi sprawami, dot. powołania władz wojewódzkich TKKF. W dniu 30 lipca 1957 roku zorganizowano konferencję założycieli TKKF, uwzględniającą dyskusję o celach i zadaniach TKKF, zatwierdzenie regulaminu wyborczego i regulaminu Krakowskiego TKKF oraz przeprowadzenie wyborów Zarządu Krakowskiego TKKF. W trakcie obrad głos zabrał Włodzimierz Stuss, informując, że nie wszyscy zaproszeni na konferencję wzięli w niej udział; brak było kilku przedstawicieli związków sportowych, związków zawodowych, prasy, radia, ZHP i PTTK. Mówca zwrócił się do przedstawiciela ZG TKKF o wyjaśnienie kwestii bazy materialnej dla działalności TKKF (finanse, boiska, sprzęt itp.) oraz spraw, związanych z organizacją ognisk TKKF w Krakowie, równocześnie nakreślając swój projekt pracy ognisk na terenie Parku im. H. Jordana. Jego zdaniem pierwsze ognisko TKKF powinno być ogniskiem propagandowym, wzorcowo zorganizowanym, posiadającym co najmniej 2 – 3 boiska do siatkówki, strzelnice małokalibrowe, miejsce na tenis ziemny i stołowy, umożliwiając na początku bezpłatne korzystanie z urządzeń sportowych przez dzieci, młodzież i osoby starsze, pod kierunkiem fachowych instruktorów z TKKF.

     W toku dalszej dyskusji mgr Maria Mroczkowska przedstawiła swoją wersję pracy w ognisku TKKF na terenie Parku Jordana, podając projekty – długofalowego i krótkofalowego planu pracy na najbliższy okres. W planie długofalowym proponowała wybudowanie na terenie Parku wzorowego pawilonu, w którym mieściłyby się: poradnie lekarskie, w zakresie wszystkich specjalności, sale gimnastyczne, kryta pływalnia, urządzenia dla celów kulturalno-oświatowych i administracyjnych. Obok pawilonu powinny znaleźć się obiekty sportowe, jak: boiska, place zabaw, wzorowy Ogródek Jordanowski dla dzieci i młodzieży, rewindykowany Dom Wycieczkowy, urządzony dla potrzeb młodzieży z terenu Polski i zagranicy. Ponadto dla celów TKKF należałoby odzyskać budynek przy ul. Fornalskiej i obiekty byłego Sokoła, a wszelkie obiekty na terenie miasta, odpowiadające celom wychowania fizycznego, doprowadzić do stanu pełnej używalności i udostępnić je szerokim rzeszom społeczeństwa.

     Projekt Marii Mroczkowskiej przewidywał też budowę ośrodków rehabilitacyjnych – nie tylko dla młodzieży, także dla osób starszych oraz realizację założeń projektowych znanego wówczas architekta, prof. Zbigniewa Solawy, dla terenu Parku Jordana. Jako jedną z głównych działalności na najbliższy okres Maria Mroczkowska proponowała zajęcia atrakcyjno-rozrywkowe z zakresu wychowania fizycznego dla świata pracy, stawiając wniosek o półgodzinną przerwę w zakładzie pracy z wykorzystaniem jej na spożycie drugiego śniadania i rekreacji-gimnastyki – na wzór ówczesnych Chin. Ponadto szybko należało rozpocząć masową naukę pływania, wykorzystując do tego celu wszelkie możliwe ośrodki sportowe i środki.

     Po zakończonej dyskusji zatwierdzono regulamin wyborczy Konferencji Założycieli TKKF. W myśl regulaminu Komisja Organizacyjna TKKF zgłosiła listę 20 kandydatów, z sali podano 10 następnych nazwisk do Zarządu; lista kandydatów przyjęta została jednogłośnie. Po uzyskaniu zgody zebranych, zwołanie zebrania Zarządu, w myśl obowiązujących przepisów, przewodniczący Konferencji przekazał prof. Feliksowi Fidzińskiemu.

     12 października 1957 roku odbyło się już ostatnie, z cyklu zebrań organizacyjnych, Walne Zebranie Aktywu Wojewódzkiego TKKF, na którym wybrano Tymczasowy Zarząd Wojewódzki Krakowskiego TKKF w składzie: Stanisław Marcela – prezes, Henryk Górecki i Jan Nasadnik – wiceprezesi, Karol Włodek – sekretarz, Stanisław Bielski – skarbnik oraz Henryk Winklewski, Jan Krokowski, Józef Jaglarz, Stanisław Wardzała – członkowie. Wybrano także Wojewódzką Komisję Rewizyjną w składzie: Ryszard Szerszeń – przewodniczący, Jan Krejcza i Stanisław Gajewski – członkowie.

W dniu 18 listopada 1957 roku, w siedzibie Wojewódzkiego Komitetu Kultury Fizycznej w Krakowie, odbył się I Wojewódzki Zjazd TKKF, który dokonał wyboru Plenum w 21 osobowym składzie, w tym: dziewięcioosobowe Prezydium i pięcioosobową Wojewódzką Komisję Rewizyjną. Dokonano również wyboru delegatów na Krajowy Zjazd TKKF w Warszawie.

     W dyskusji podkreślono duże trudności w pracy organizacyjnej Towarzystwa, co wynikało z pewnej rezerwy społeczeństwa w stosunku do TKKF, tym bardziej, że na apel Sekcji Gimnastycznej WKKF Kraków do życia powołano gniazdo Sokoła, co zmobilizowało byłych działaczy do właściwej pracy, przy ogólnym poparciu społeczeństwa. Tymczasem władze państwowe nie zezwoliły na rejestrację Sokoła i jego działalność została zakończona. Zrażeni takim stosunkiem władz do działalności oddolnej i woli społeczeństwa, działacze Sokoła niezbyt chętnie widzieli tego rodzaju przemiany, dlatego ich przekonanie i pozyskanie w szeregi TKKF, napotykało na opór, który po pewnym czasie został częściowo przełamany; działacze TG Sokół myśląc, że kiedyś będą mogli pozyskać tę nazwę, zaczęli przystępować do pracy w TKKF. Tymczasem 29 listopada 1957 roku odbyło się zebranie Zarządu Wojewódzkiego TKKF, w trakcie którego ukonstytuowało się Prezydium Zarządu Wojewódzkiego w składzie: Stanisław Marcela – Prezes, Henryk Górecki i Jan Nasadnik – wiceprezesi, Karol Włodek – sekretarz, Stanisław Bielski – skarbnik oraz Krystyna Trojanowska, Stanisław Wardzała, Augustyn Grzyb, Józef Michałowski, Stanisław Hutny – członkowie. Funkcję przewodniczącego Wojewódzkiej Komisji Rewizyjnej objął Ryszard Szerszeń, Komisji Kulturalno-Oświatowej prof. Augustyn Grzyb z Miechowa, Komisji Kobiecej Krystyna Trojanowska, Komisji Imprez Masowych Jan Nasadnik, a Komisji Organizacyjno-Finansowej Józef Michałowski z Bochni.

     W skład Plenum ZW TKKF, oprócz już wymienionych osób, weszli: Henryk Winklewski, Józef Jaglarz, Ewa Fryś, Barbara Staniszewska, Ludwik Bieńkowski Stanisław Kurek, Józef Zając, Kazimierz Chojnacki oraz Olga Więcek, Marian Żuławiński, Stanisław Szlachta, Jerzy Brzeziński i Stanisław Sroka.

Fragment książki pt. „W Jaskini Wawelskiego Smoka” – autor Władysław Łopatka